Koordynator ds. Negocjacji przy Prezesie URE Sprawozdanie za 2024 r. - Sprawozdania -

Warszawa, dnia 29 kwietnia 2025 r.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI

KOORDYNATORA DS. NEGOCJACJI PRZY PREZESIE URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI  

ZA ROK 2024

Realizując obowiązek Koordynatora do spraw negocjacji przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki) wynikający z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. z 2016 r. poz. 1823) informuję, że:

1. W 2024 roku do Koordynatora wpłynęło 490 spraw, które mogłyby być podstawą wszczęcia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu konsumenckiego przed Koordynatorem ds. negocjacji przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Koordynator). W 185 przypadkach zakończono ich procedowanie jeszcze w 2024 r., natomiast 305 sprawy procedowano jeszcze w 2025 r. (sprawy w toku). W 2024 r. zamknięto także 279 sprawy, które wpłynęły do Koordynatora jeszcze w 2022 lub 2023 roku, przy czym 183 spraw nadawało się do merytorycznego rozpoznania. Łącznie rozpoznano i zakończono w 2024 r. 273 postępowań wszczętych w 2022, 2023 i 2024 roku.

Spośród 490 spraw, które wpłynęły do Koordynatora w 2024 roku spełniających kryteria pozwalające na zakwalifikowanie pisma konsumenta jako wniosek było 415. W 75 przypadkach pozostawiono pismo bez rozpoznania z uwagi na brak uzupełnienia przez wnioskujących niezbędnych do wszczęcia postępowania informacji lub wymogów co do wniosku. W 2024 roku wpłynęło także 175 pism, które nie mogły być zakwalifikowane jako wniosek o wszczęcie postępowania, mające charakter zapytania lub skargi na działanie przedsiębiorstwa energetycznego albo takich, których treść nie dotyczyła rynku energii lub postępowania polubownego przed Koordynatorem.

Najczęstsze problemy na rynku energetycznym zgłaszane w ramach postępowania przed Koordynatorem w 2024 r.

Przeszło 91,84 % (450 z 490) spraw dotyczyło rynku energii elektrycznej, a niespełna 7,96 % (39 z 490) rynku paliw gazowych. Jedynie jedna sprawa dotyczyły rynku ciepła (1 z 490), co stanowi 0,20 % wszystkich spraw.

Na wstępie warto zaznaczyć, że wiele problemów zgłaszanych przez wnioskodawców opisanych w sprawozdaniu z 2023 roku pozostaje nadal aktualnych. Zostaną zasygnalizowane w poniższym raporcie - szerszy opis dostępny jest pod następującym linkiem: Sprawozdanie za 2023 r. - Sprawozdania - Koordynator ds. Negocjacji przy Prezesie URE

Rynek energii

Podobnie jak w poprzednim roku dominującym problemem zgłaszanym w ramach postępowania przed Koordynatorem były nieprawidłowości dotyczące rozliczeń z przedsiębiorstwem energetycznym. W przeważającej części wnioski odbiorców dotyczyły terminowości i prawidłowości wystawienia dokumentów rozliczeniowych, w tym wystawianie faktur niezgodnie z okresem rozliczeniowym wynikającym z zawartej z odbiorcą umowy. W porównaniu do roku poprzedniego zdecydowanie więcej wniosków dotyczyło prosumentów.

W zakresie rozliczeń wnioskodawcy skarżyli się na opóźnienia w wystawianiu faktur oraz wystawianie faktur niezgodnie z okresem rozliczeniowym (np. w przypadku zmiany cen energii elektrycznej lub wysokości opłat albo braku otrzymania danych odczytowych od operatorów sieci dystrybucyjnej (OSD)). Ma to szczególne znaczenie dla prosumentów, którzy bardzo często w takiej sytuacji dostają rozliczenia pośrednie zamiast jednej faktury rozliczeniowej, a krótszy okres rozliczeniowy wpływa na bilans energii oddanej i pobranej z sieci. W związku z wieloma zmianami prawnymi wiele przedsiębiorstw, które musiało dostosować swoje systemy rozliczeniowe, co w konsekwencji spowodowało opóźnienia w rozliczeniach. Opóźnienia w wystawianiu faktur rozliczeniowych wynikały w 2024 r. również z opóźnień w przekazywaniu przez OSD danych odczytowych, wynikające ze zmian prawnych dotyczących zasad gromadzenia i przekazywania danych odczytowych.

Kolejnym istotnym problemem powtarzającym się w ramach prowadzonych postępowań była realizacja zmiany taryfy przez przedsiębiorstwo energetyczne, w szczególności zmiana taryfy C na G. Taryfa C stosowana jest powszechnie w przypadku prowadzenia przez odbiorcę działalności gospodarczej w puncie poboru energii lub podłączenia punktu poboru energii w czasie prac budowlanych, gdy budynek nie ma jeszcze pozwolenia na użytkowanie. W przypadku wniosku o zmianę taryfy C, która jest cenowo mniej korzystna dla odbiorców, na taryfę G, jak wskazuje analiza postępowań, odbiorcy napotykają szereg powtarzalnych problemów. Po pierwsze przedsiębiorstwa energetyczne, w szczególności OSD, mają różne standardy co do wymogów, jakie musi spełnić wnioskujący o zmianę taryfy, by do zmiany skutecznie doszło. Przykładowo, niektórzy OSD wymagają zaświadczenia o zakończeniu budowy, czy też zaświadczenia o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, a niektórzy wymagają jedynie oświadczenia w tym zakresie lub wystarczająca jest kontrola ze strony OSD. Brak jasnego określenia wymogów i niedoinformowanie odbiorców, powoduje w praktyce sytuacje konfliktowe.

Spora liczba wniosków do Koordynatora dotyczyła sytuacji, w których dochodzi do automatycznej kwalifikacji odbiorcy do określonej grupy taryfowej, w przypadku zmiany odbiorcy (przejęcie danego punktu odbioru). Przykładowo umowa przepisywana jest z jednego odbiorcy, który wcześniej w lokalu prowadził działalność gospodarczą, na odbiorcę, który zamierza w tym lokalu prowadzić gospodarstwo domowe. Wbrew pozorom takie sytuacje są częste w przypadku, gdy najemca lokalu zawiera umowę na siebie, a poprzednio wynajmujący miał zawartą umowę na swoją działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwa energetyczne często z automatu wpisują do umowy taryfę C, a odbiorca orientuje się najczęściej po otrzymaniu pierwszego wysokiego rachunku za energię elektryczną. Faktem jest, że odbiorca powinien uważnie zapoznać się z wnioskiem oraz zawieraną umową, jednak w doświadczenia Koordynatora wynika, że odbiorcy mają małą świadomość różnic pomiędzy taryfami z grupy C i G. Działają na zasadzie zaufania do przedsiębiorstwa energetycznego, co do kwalifikacji ich do odpowiedniej grupy taryfowej.

Dotkliwą w skutkach dla odbiorcy w przypadku przejęcia punktu odbioru energii oraz przepisania umowy jest także zasada stosowana przez przedsiębiorstwa, zgodnie z którą do faktycznego zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej z nowym odbiorcą dochodzi dopiero w momencie wypowiedzenia umowy przez poprzedniego odbiorcę lub zrealizowania zmiany odbiorcy lub taryfy przez OSD, co często odbywa się ze znacznym opóźnieniem. W efekcie nowy odbiorca jest dłużej obciążany droższą taryfą C, pomimo spisania protokołu zdawczo-odbiorczego ze stanem liczników w dniu przekazania lokalu oraz przekazania go do przedsiębiorstwa energetycznego.

Podobne sytuacje sporne generuje zmiana okresu rozliczeniowego np. z okresu 6-miesięcznego na 12-miesięczny. Zmiana realizowana jest z chwilą przyjęcia jej do realizacji przez OSD, co nie zawsze jest tożsame z chwilą zawarcia odpowiedniego aneksu do umowy. O ile w sytuacji odbiorców w gospodarstwach domowych ma to mniejsze znaczenie, w sytuacji gdy zmiany takiej dokonuje prosument, opóźnienie w jej realizacji może mieć duże znaczenie w końcowym rozliczeniu.

Bardzo znaczącym problemem dostrzeżonym przez Koordynatora, sprawiającym ogromne problemy dla odbiorców energii, jest dokonanie rozliczenia przez sprzedawcę energii na podstawie odczytu rzeczywistego następującego po długim (czasem kilkuletnim) okresie wykonywania rozliczeń na podstawie danych szacowanych. Powoduje to niekiedy bardzo znaczną kumulację zużycia energii, dodatkowo rozliczanego po cenach energii i stawkach opłat z dnia wystawienia rozliczenia (odbiorca dostaje przykładowo fakturę na kilka lub kilkanaście tysięcy złotych do zapłaty w standardowym terminie płatności). W takich przypadkach odbiorca zasadniczo jest obciążany za zużycie energii elektrycznej tak jakby zużyta była ona w ostatnim okresie rozliczeniowym – a nie jak to faktycznie miało miejsce – w okresie, kiedy zużycie energii było szacowane (do poprzedniego rzeczywistego odczytu). Rozwiązaniem tego problemu powinno być rozszacowanie zwiększonego zużycia energii skumulowanego z powodu odczytów szacowanych na okres od ostatniego znanego odczytu rzeczywistego do odczytu bieżącego, w oparciu o dane historyczne, przy uwzględnieniu, w miarę możliwości, zdarzeń zgłaszanych przez odbiorcę mających wpływ na zużycie (np. brak obecności w lokalu przez określony czas). Powoduje to korektę dotychczas wystawionych w oparciu o dane szacunkowe dokumentów rozliczeniowych (faktur) i rozliczenie faktycznego zużycia energii po cenach i stawkach opłat obowiązujących w danym okresie rozliczeniowym. Ma to ogromne znaczenie, w szczególności przy tak dynamicznie zmieniających się w ostatnim czasie cenach energii elektrycznej. Podejście przedsiębiorstw energetycznych do rozszacowania kumulacji jest różne. Zdarza się, że przedsiębiorstwa dokonują takiego rozszacowania z własnej inicjatywy. Niektóre przedsiębiorstwa dokonują rozszacowania w pełni w całym okresie błędów w pomiarze, a niektóre ograniczają rozszacowanie jedynie do okresu, którego nie dotyczyłby ewentualny zarzut przedawnienia roszczeń za sprzedaż lub dostawę energii elektrycznej, lub też przedawnienia roszczeń podatkowych. W ocenie Koordynatora, jeżeli celem przepisów nakazujących wykonanie korekty odczytów i rozliczenia, w sytuacji błędów w pomiarze, jest najdalej idące urealnienie danych odczytowych do faktycznego zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę, to ograniczenie korekty wyłącznie do okresu nieprzedawnionych należności za energię elektryczną lub dostawę albo nieprzedawnionych roszczeń podatkowych, mija się z celem takiej regulacji. Powoduje to w efekcie dalsze zafałszowanie danych odczytowych w stosunku do faktycznego zużycia.

Dynamiczny rozwój sektora prosumenckiego w Polsce miał również swoje odzwierciedlenie we wnioskach kierowanych do Koordynatora. Ponad ¼ wniosków w 2024 r. dotyczących energii elektrycznej kierowana jest przez prosumentów.

Problemy zgłaszane we wnioskach do Koordynatora przez prosumentów najczęściej dotyczyły funkcjonowania sieci energetycznej. Z roku na rok przyrasta ilość przyłączanych do sieci energetycznej jednostek odnawialnych źródeł energii, np. opartych na fotowoltaice. Zdarza się, że w bliskiej odległości takich instalacji jest podłączonych wiele, co powoduje obciążenie sieci i wzrost napięcia na sieci. Skok napięcia powoduje z kolei uruchomienie zabezpieczeń instalacji odnawialnych źródeł energii i ich wyłączenie. W konsekwencji instalacja nie produkuje energii, a prosument korzysta z energii pobieranej z sieci, za którą musi zapłacić.

Bardzo duża liczba wniosku prosumentów w 2024 roku dotyczyła kwestionowania rozliczenia wykonanego w systemie net-billingu. W tym zakresie najczęściej zgłaszanym zarzutem jest zbyt niska cena odkupu energii w stosunku do ceny po jakiej prosument kupuje energię od przedsiębiorstwa energetycznego. Drugim zarzutem jest nieprawidłowe rozliczenie środków finansowych zgromadzonych w depozycie prosumeckim. Prosumenci skarżą się, że pomimo dużej kwoty zgromadzonej w depozycie, wciąż otrzymują wysokie rachunki do zapłaty. W ocenie Koordynatora zasady rozliczeń stosowanych w net-billingu wciąż są mało czytelne dla prosumentów. Przykładowo większość zgłaszających do Koordynatora wnioski prosumentów nie ma świadomości, że kwota zgromadzona w depozycie będzie rozliczona jedynie z kwotą naliczoną za sprzedaż energii elektrycznej. Inne opłaty np. wynikające z dystrybucji energii elektrycznej nie zostaną potrącone z kwotą dostępną w depozycie prosumenta.

Bardzo wiele zastrzeżeń prosumentów dotyczy prawidłowości działania licznika rejestrującego energię pobrana i oddaną do sieci. Ze skarg tych wynika, że po zamontowaniu instalacji OZE, pobierają więcej energii niż pobierali przed założeniem instalacji. Co przekłada się na większe rachunki. Czasem sytuację taką tłumaczą dodatkowe urządzenia generujące duże zużycie prądu, jak na przykład pompa ciepła, zainstalowane przy okazji montażu instalacji fotowoltaicznej. Źle skonfigurowana pompa ciepła tak jak i źle skonfigurowany inwerter obsługujący instalację fotowoltaiczną, mogą powodować wzrost zużycia prądu. Niekiedy nie da się niestety ustalić przyczyny wzrostu zużycia prądu w danym gospodarstwie domowym po zainstalowaniu instalacji OZE, co powoduje podejrzenie wnioskodawców o nieprawidłowe skonfigurowanie licznika.

Dość często prosumenci zgłaszają także problem zawyżania prognoz zużycia, w przypadku dłuższego okresu rozliczeniowego. Ma to o tyle istotne znaczenie w przypadku prosumentów, że w sytuacji prognozy zużycia nie bilansuje się energii oddanej z energią pobraną. Po ich opłaceniu i wykonaniu przez przedsiębiorstwo końcowego rozliczenia powstaje nadpłata, która może być przeznaczona na poczet przyszłych należności prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego lub też może być na wniosek prosumenta zwrócona.

Niepokojące natomiast są sytuacje opisywane przez prosumentów we wnioskach, gdy dochodzi do „nieświadomej” zmiany zasad rozliczeń prosumeckich z systemu net meteringu na net-billing, np. przy zmianie mocy przyłączeniowej. Prosument wypełnia wniosek o zmianę mocy przyłączeniowej, a w ramach wniosku dodatkowo pojawiają się pytania o zasady rozliczeń net metering/net-billing. Nieopatrzne zaznaczenie wyboru net-billingu powoduje zgodnie z przepisami nieodwracalne przejście na nowy system rozliczeń. W ocenie Koordynatora, z uwagi na zbyt małą wiedzę konsumentów w zakresie systemów rozliczeń, formularz zmiany powinien dotyczyć jednego zagadnienia, by nie powodować podobnych sytuacji.

Dość często zgłaszanym problemem przez wnioskodawców w 2024 r. było „odbieranie” wcześniej przyznanej obniżki w wysokości 125,34 zł tzw. „premii prądowej”. Niektóre przedsiębiorstwa przyznawały obniżkę wszystkim odbiorcom w gospodarstwach domowych pod koniec 2023 roku, a dopiero w 2024 roku dokonywały sprawdzenia wymaganych przepisami warunków do przyznania tej obniżki. W konsekwencji do rachunków dopisywana była kwota 125,34 zł podlegająca zwrotowi, co oczywiście budziło sprzeciw odbiorców.

Częstym problemem zgłaszanym przez wnioskodawców, jest wzrost zarejestrowanego zużycia energii elektrycznej po zainstalowaniu/wymianie licznika starszego typu na licznik elektroniczny. W ocenie wnioskodawców wynika to z wadliwości działania licznika elektronicznego. Przedsiębiorstwa często natomiast tłumaczą, że nowoczesne liczniki elektroniczne są zdecydowanie bardziej czułe niż liczniki starszego typu. Oznaczało to w praktyce, że przykładowo licznik starszego tupu nie rejestrował zużycia energii przy podłączonej ładowarce do telefonu. Tymczasem licznik elektroniczny z uwagi na inny sposób mierzenia przepływu energii rejestruje już takie zużycie.

Dość poważnym w konsekwencjach zdarzeniem zgłaszanym przez odbiorców energii elektrycznej jest obciążenie podwyższoną stawką za energię elektryczną w przypadku bezumownego korzystania z energii elektrycznej. Często do takich sytuacji dochodzi nieświadomie z powodu braku komunikacji pomiędzy odbiorcą, a przedsiębiorstwem energetycznym, w miejscach gdzie odbiorca nie przebywa stale np. na działkach. Przedsiębiorstwo wysyła faktury, wezwania do zapłaty a w konsekwencji rozwiązanie umowy, które fizycznie nie są odbierane przez odbiorcę. Z powodu nieobecności na miejscu odbiorcy nie jest również możliwe fizyczne zdemontowanie licznika energii elektrycznej. Natomiast możliwe jest dalsze korzystanie z energii elektrycznej. Odbiorca dowiaduje się o wypowiedzeniu umowy dopiero z faktury obciążeniowej. Warto podkreślić, że przedsiębiorstwa energetyczne konsekwentnie uznają skuteczność doręczenia wypowiedzenia umowy poprzez podwójne awizowanie.

W 2024 r Koordynator nadal dostrzegał problem z egzekwowaniem przez odbiorców należnych im bonifikat, w szczególności za przekroczenie czternastodniowego terminu rozpatrzenia wniosku lub reklamacji odbiorcy w sprawie zasad rozliczeń i udzielenia odpowiedzi, o których mowa § 44 pkt 11 obowiązującego rozporządzenia taryfowego elektroenergetycznego. Z przedstawianych przez przedsiębiorstwa energetyczne stanowisk wynika, że interpretują one pojęcia „wniosku” lub „reklamacji” w sprawie rozliczeń bardzo wąsko, niejednokrotnie uznając te pojęcia za tożsame oraz w sposób niejednolity. Działanie to prowadzi do sytuacji, w której odbiorca lub prosument nie otrzymuje należnych mu bonifikat. Niejednolite interpretowanie zasad naliczania bonifikat prowadzi do sytuacji, że odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym albo prosumenci, prosumenci wirtualni lub zbiorowi energii odnawialnej będący konsumentami mają zróżnicowaną pozycję w zakresie przysługującego im prawa do bonifikaty określonego w § 42 pkt 11 tego rozporządzenia, w zależności od tego, z usług jakiego przedsiębiorstwa energetycznego korzystają. Powoduje to nieuzasadnioną nierównowagę stosowania tego samego uprawnienia wobec różnych odbiorców, co może mieć charakter dyskryminacyjny i krzywdzący.

Rynek gazu

Podobnie jak w zeszłym roku dominującymi tematami skarg na rynku gazu były kumulacje zużycia gazu i obciążenie odbiorcy za całość kumulacji po cenach z dnia wystawienia rozliczenia oraz zaległości w spłatach lub wysokie prognozy zużycia.

W przypadku kumulacji zużycia gazu trzeba zauważyć, że w zdecydowanej większości przypadków problem występuje ze względu na brak lub rzadkie dokonywanie odczytów licznika przez OSD (tzw. odczyty rzeczywiste) i w związku z tym podawanie przed dłuższy czas do rozliczenia danych odczytowych szacowanych. Przyczyny braku regularnych odczytów są bardzo zróżnicowane. Od utrudnionego dostępu przedstawicieli OSD do licznika, braku kontaktu z odbiorcą, poprzez zmiany administracyjne dotyczące adresu punktu poboru i brak aktualizacji tej zmiany przez OSD. Na nieregularność lub nierzetelność odczytów ma często również wpływ niesolidność podwykonawców, którym OSD zleca wykonanie odczytów. Należy wskazać, że w przypadku gazu okresy bez odczytu rzeczywistego są dłuższe. Niestety, podobnie jak w przypadku rynku energii elektrycznej, w wypadku rozszacowania skumulowanego zużycia gazu często ogranicza się okres rozszacowania do okresu nieprzedawnionych roszczeń za sprzedaż i dystrybucję gazu lub okres nieprzedawnionych zobowiązań podatkowych. W ocenie Koordynatora, podobnie jak w przypadku energii elektrycznej, kumulacja powinna być rozszacowana zgodnie z faktycznym zużyciem na okres od ostatniego odczytu rzeczywistego. 

Często zgłaszanym przez wnioskodawców problemem jest zawyżanie prognoz zużycia gazu w przypadku dłuższych okresów rozliczeniowych oraz praktyczne problemy związane z wnioskiem o ich zmianę.

Kilka wniosków dotyczyło również sytuacji obciążenia odbiorcy podwyższoną opłatą za bezumowne korzystanie z gazu, w sytuacji gdy przedsiębiorstwo miało świadomość, że to nie odbiorca faktycznie użytkował ten gaz (np.: w sytuacji odziedziczenia nieruchomości przez nowego odbiorcę). Warto zwrócić uwagę, że przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć podwyższoną opłatą odbiorcę za nielegalny lub bezumowny pobór gazu, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorstwo ma świadomość, że ktoś inny niż obecny odbiorca pobierał gaz czy energię, nie powinno wystawiać noty obciążeniowej na obecnego odbiorcę pomimo stwierdzenia nielegalnego lub bezumownego poboru energii.

Podobnie jak w zeszłym roku wiele z prowadzonych przez Koordynatora postępowań dotyczy zaległości w spłacie zobowiązań wynikających z użytkowania gazu. Sytuacja ta świadczy o rosnącym problemie ubóstwa energetycznego Polaków (problem ten występuje także na rynku energii). W ramach postępowań Koordynator negocjuje warunki spłaty zobowiązań wnioskodawców, tak by spłata ta była faktycznie możliwa do podjęcia przez odbiorcę. Przedsiębiorstwa energetyczne – co jest pozytywne − starają się w miarę możliwości spełnić oczekiwania odbiorców co do rozłożenia kwoty zaległości na raty.

2. Koordynator odmówił rozpatrzenia sporu w 20 przypadkach, co stanowi 4,08 % (20 z 490) wszystkich zgłoszonych sporów w 2024 roku. W 75 % (15 z 20) przypadków odmowa była podyktowana niespełnieniem kryteriów podmiotowych, natomiast w jednym przypadku (5) wniosków (25 %) nie spełniało kryteriów przedmiotowych. Wśród podmiotowych przesłanek odmowy Koordynatora wszczęcia postępowania przeważająca liczba dotyczyła skierowania wniosku do Koordynatora przez przedsiębiorcę lub rolnika wykorzystujących energię do prowadzania działalności gospodarczej, zawodowej lub produkcji (19 przypadków). W jednym przypadku wniosek pochodził od podmiotów takich jak jednostki samorządu terytorialnego. Jeśli chodzi o odmowę z uwagi na przesłanki przedmiotowe, skierowane do Koordynatora wniosku dotyczyły takich spraw jak odmowa wykonania przyłącza (w 2 przypadkach), usunięcia postawionych na działce słupów energetycznych, czy sprawy już wcześniej rozpoznawanej przez Koordynatora. W jednym przypadku wniosek był przedwczesny z uwagi na brak wyczerpania drogi reklamacyjnej.

Koordynator zwraca ponownie uwagę na trudną sytuację mikro przedsiębiorców i rolników prowadzących działalność rolniczą wywołaną znacznym wzrostem cen energii i gazu. Zauważyć należy, że odbiorcy ci pozbawieni są możliwości skorzystania z postępowań ADR przed Koordynatorem i zasadniczo nie mają jakiegokolwiek wsparcia na rynku energii, w szczególności w zakresie podjęcia próby polubownego rozwiązania sporu zaistniałego na gruncie umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym.

3. Sprawy wszczęte i zakończone w 2024 r.

Spośród 90 postępowań, którym nadano bieg i zamknięto protokołem w 2024 roku jedynie w jednym przypadku (1 z 90 co stanowi 1,1 %) zakończono postępowanie przed osiągnięciem wyniku, z uwagi na brak zgody przedsiębiorstwa energetycznego na udział w postępowaniu. Strony doszły do porozumienia w 56 przypadkach, co stanowi 62,22 % (56 z 90) postępowań merytorycznie prowadzonych przez Koordynatora, którym nadano bieg w 2024 roku. W 12 z 90 przypadkach stronom nie udało się dojść do porozumienia, co stanowi 13,33 % zakończonych spraw. W 21 przypadkach (21 z 90, co stanowi 23,33 %) prowadzenie postępowania stało się niemożliwe z innych przyczyn, np.: utrzymujący się brak możliwości kontaktu ze Stronami postępowania, cofnięcie zgody na udział w postępowaniu, wycofanie wniosku przez Wnioskodawcę, ujawnienie informacji o toczącym się w sprawie objętej wnioskiem postępowaniu sądowym.

Sprawy wszczęte w 2023 r. i zakończone w 2024 r.

W 2024 r. procedowano 266 spraw wszczętych w 2023 r. i procedowane jeszcze w 2024 r., przy czym jedynie w 170 przypadkach prowadzono postępowanie. 89 wniosków wniesionych w 2023 r. pozostawiono bez rozpoznania z uwagi na brak kontaktu z wnoszącym lub brak uzupełnienia braków wniosku uniemożliwiających jego wszczęcie. W (7 przypadkach, 7 z 170) odmówiono rozpoznania sporu z uwagi na prowadzoną działalność gospodarczą wnoszącego. Spośród 170 postępowań wszczętych w 2023 r. i zakończonych w 2024 r. w przypadku 1,18 % (2 z 170) zakończono postępowanie przed osiągnięciem wyniku, z uwagi na brak zgody przedsiębiorstwa energetycznego na udział w postępowaniu. Strony doszły do porozumienia w 83 przypadkach, co stanowi 48,82 % (83 z 170) postępowań merytorycznie prowadzonych przez Koordynatora. W 35 z 170 przypadkach stronom nie udało się dojść do porozumienia, co stanowi 20,59 % zakończonych spraw. W 50 przypadkach (ze 170, 29,41 %) prowadzenie postępowania stało się niemożliwe z innych przyczyn (brak kontaktu ze stroną postępowania).  

Sprawy wszczęte w 2022 r. i zakończone w 2024 r.

W 2024 r. procedowano 13 spraw wszczętych w 2022 r. i zakończonych w 2024 r. Strony doszły do porozumienia w 4 przypadkach, co stanowi 30,77 % (4 z 13) postępowań merytorycznie prowadzonych przez Koordynatora. W dwóch z 13 przypadków stronom nie udało się dojść do porozumienia, co stanowi 15,38 % zakończonych spraw. W siedmiu przypadkach (7 z 13) prowadzenie postępowania stało się niemożliwe z innych przyczyn (brak kontaktu ze stroną postępowania). 

W 2024 r. prowadzono łącznie 464 sprawy, które wpłynęły w latach 2022, 2023 i 2024, przy czym wszczętych w 2022, 2023 i 2024 r. a zakończonych w 2024 r. było 273 postępowań rozpoznanych przez Koordynatora merytorycznie, w tym:

• 3 postępowania (1,1 %) zakończono z uwagi na brak zgody na udział w postępowaniu Przedsiębiorstwa energetycznego;
• 143 postępowań (52,38 %) zakończono ugodą z uwagi na dojście stron do porozumienia;
• 49 postępowań (17,95 %) zakończyło się brakiem porozumienia;
• 78 postępowań (28,57 %) stało się niemożliwych do prowadzenia z innych przyczyn.

4. Włączenie do postępowania innego przedsiębiorstwa energetycznego.

Warto zauważyć, że w przypadku 114 postępowań, które były rozpoznawane przez Koordynatora w 2024 r. niezbędne okazało się włączenie innego Przedsiębiorstwa energetycznego, w zależności od tego wobec kogo pierwotnie był składany wniosek – Operatora Systemu Dystrybucyjnego lub Sprzedawcę energii. Stanowi to prawie połowę aktywnie prowadzonych postępowań. W zdecydowanej większości przedsiębiorstwa te wyrażają zgodę na udział w postępowaniu. 

Z uwagi na specyfikę umów zawieranych na rynku energetycznym (umowy kompleksowe zawierane ze sprzedawcą energii, ale zawierające postanowienia regulujące wzajemne prawa i obowiązki także Operatora Systemu Dystrybucyjnego) oraz specyfikę problemów wskazywanych przez wnioskodawców w ramach postępowań prowadzonych przez Koordynatora (np.: nieprawidłowe rozliczenie ze względu na kwestionowane odczyty licznika; odczyty szacunkowe i kwestionowanie wysokiego zazwyczaj rozliczenia na podstawie odczytu rzeczywistego – skumulowanie zużycia) włączenie do postępowania OSD lub odpowiednio Sprzedawcy energii jest niezbędne do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego w danej sprawie. Sprzedawca energii bowiem rozlicza zużycie energii wyłącznie w oparciu o dane odczytowe przekazane mu przez OSD.

Trzeba też podkreślić, że konsumenci rynku energii nie zawsze rozumieją strukturę zawieranej umowy kompleksowej, w szczególności w zakresie powiązania jej z Operatorem Systemu Dystrybucyjnego. Choć OSD nie jest wymieniony w komparycji umowy jako strona umowy, to z umowy kompleksowej zarówno dla OSD, jak i dla odbiorcy wynikają pewne uprawnienia i obowiązki oraz podział odpowiedzialności za ich wykonanie. Odbiorcy często kwestionują fakt odsyłania ich przez Sprzedawcę energii czy gazu do dystrybutora (OSD) w zakresie pewnego rodzaju roszczeń i skarg, uznając, że stroną umowy jest wyłącznie wskazany w umowie sprzedawca. Powoduje to niepotrzebne nieporozumienia.

5. Średni czas trwania postępowania zakończonego protokołem w 2024 roku wyniósł 137 dni.
6. Koordynator nie prowadzi analiz dotyczących procentowego udziału przypadków, w których strony zastosowały się do wyniku postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, w stosunku do liczby wszczętych postępowań.
7. Koordynator jest obserwatorem międzynarodowego stowarzyszenia NEON - National Energy Ombudsmen Network z siedzibą w Brukseli, które zrzesza podmioty prowadzące pozasądowe postępowania rozwiązywania sporów konsumenckich oraz ułatwia rozwiązywanie sporów transgranicznych.